Xerais publica este ano cinco títulos para homenaxear as mulleres que mantiveron viva a tradición da poesía popular oral. Trátase dunha serie de volumes pensados para diferentes idades coa finalidade de achegar o valor das mulleres cantareiras que ao longo dos séculos crearon e transmitiron esta forma de literatura. Elas serán as protagonistas o vindeiro 17 de maio, día das Letras Galegas. Autores e autoras diversas e expertas en diferentes eidos traballaron para dar a coñecer a traxectoria e a importancia de mulleres como Adolfina e Rosa Casás Rama, Eva Castiñeira, Prudencia e Asunción Garrido Ameijende ou Manuela Lema Villar. Deste xeito, Eva Mejuto e María Lado son autoras de dous libros pensados para o público infantil, Icía Varela e Xosé Manuel Varela céntranse nas figuras dalgunhas das mulleres que personifican a homenaxe deste ano, Carlos Callón vencella a tradición popular coa cultura actual e Mercedes Peón coordina un volume en que diferentes mulleres reflexionan sobre o papel das cantareiras dende unha perspectiva política.
Cantareiras, de Icía Varela e Xosé Manuel Varela
Un percorrido polo legado da música e a poesía popular que se centra na tradición das pandeireteiras. Na obra repásase o papel das Vellas de Mens, Eva Castiñeira e Adolfina e Rosa Casás. Un volumen da man da pandeireteira Icía Varela e o investigador Xosé Manuel Varela.
Canta, miña compañeira, de María Lado
Adolfina, Rosa, Eva, Prudencia, Asunción e Manuela son os nomes propios de seis das miles de cantareiras ou pandeireteiras que ao longo do tempo crearon e conservaron unha rica poesía popular oral, que foi transmitida de xeración en xeración. Grazas a mulleres coma elas, chegaron a nós coplas, ritmos, bailes, contos, xogos, remedios e costumes. Sen ese prezado saber, a música galega que escoitas hoxe en día e a literatura que les non serían as mesmas. Por iso, esas mulleres son as homenaxeadas no Días das Letras Galegas de 2025. Este libro é unha viaxe ao seu tempo e ao seu lugar. Pensado para lectoras e lectores de 11 anos en diante.
Sei cantar e sei bailar, de Eva Mejuto con ilustracións de Lucía Cobo
Enfiando un ronsel de cantigas, muiñeiras, maneos e xotas, Sei cantar e sei bailar segue a pegada das viaxes de Dorothé Shubarth por Galicia. Neste álbum ilustrado compañaremos a musicóloga suíza do Courel á Costa da Morte, recollendo as voces das mulleres que mantiveron viva a faísca da lingua no seu cantar. Tocaremos coa pandeireteiras de Mens, cantaremos con Adolfina e Rosa Casás e bailaremos con Eva Castiñeiras para homenaxear a todas as mulleres anónimas que teceron, amaron e transmitiron a nosa música, poesía e cultura ao longo dos séculos. Elas todas son as homenaxeadas no Día das Letras Galegas 2025. O álbum, con texto de Eva Mejuto e ilustracións de Lucía Cobo, conta cun apéndice informativo e cunha web para achegarlle á rapazada, e traballar na aula, un petisco do amplo universo da poesía e da música tradicional galega: a de onte e a de hoxe. Este é un álbum ilustrado pensado para o lectorado máis novo.
Somos pandeireteiras, coordinado por Mercedes Peón
Esta é a historia dunha serie de mulleres que, coa pandeireta na man, eran libres. Tal e como afirma Mercedes Peón no limiar, eran «libres de tocar, de berrar, de aloumiñar coa voz, de disociar e ornamentar mentres tiñan o seu transo en colectividade, libres de facer a foliada, donas do serán e donas da palabra». A partir do recoñecemento desa liberdade, naceu o proxecto «Somos Pandeireteiras», o lugar onde a centralidade estaría ocupada por un pronome feminino plural: nosoutras. Este libro é unha consecuencia dese proxecto de pensamento e articulación social e cultural impulsado pola sororidade e promovido pola investigadora, pandeireteira e compositora Mercedes Peón. Nas súas páxinas, seis mulleres galegas contemporáneas (Ana Romaní, María Reimóndez, Andrea Nunes, Susana Sanches Arins, Mercedes Peón e Selina Otero) recollen o testemuño desde a súa propia palabra.
Maxicamente vella, eternamente nova, a literatura tradicional galega, de Carlos Callón
Por que a túa tataravoa estaría contenta co Día das Letras de 2025? Que son as "recolleitas" que fascinaron a C. Tangana? Por que os Séculos Escuros tamén foron Séculos Radiantes? Que ten a cultura tradicional galega para abrir tanto os ollos de quen a descobre?
share