Consciencia. A ciencia que nos rescatou da pandemia é o título do libro co que Sonia Villapol Salgado fai balance da súa experiencia na loita contra a covid-19. A obra é resultado de anos de traballo intenso na procura de solucións fronte ao virus, unha crise que a neurocientífica galega en Houston viviu en primeira liña como investigadora e xefa de laboratorio no Centro Médico de Texas e integrante do grupo internacional de investigación COV-IRT. “Ese esforzo extraordinario mostrou o poder da investigación interdisciplinaria, a cooperación global e a procura incesante do coñecemento”. A autora presentou o libro ante a prensa acompañada polo director de Xerais, Fran Alonso, e o director da colección Básicos Ciencia, Miguel Vázquez Freire.
Unha revolución na forma de concibir a medicina, novos tratamentos que se poden aplicar a outras enfermidades e a covid persistente son algunhas das herdanzas que nos quedaron da pandemia. Nestas cuestións afondou Sonia Villapol Salgado, que explicou que no futuro a medicina será personalizada e de precisión, tendo en conta as vulnerabilidades de cada persoa. “A covid demostrou que uns tratamentos funcionaban máis nunhas persoas que noutras, que hai persoas que se contaxian con máis facilidade, deixou claro que os tratamentos teñen que se individualizados”.
A neurocientífica falou tamén doutras consecuencias da pandemia, como o impacto na saúde mental ou a difusión de noticias falsas, o que ela mesma denonima infodemia. Neste sentido, destacou que “a resposta e a confianza na ciencia foi sobresaínte en Galicia. É o tipo de sociedade na que aos científicos nos gusta traballar”.
A covid deixou, ademais, moitas aprendizaxes para o futuro, como a importancia do traballo en común fronte á competencia. “Foi un boom da investigación como non se vivira antes”, explicou, e engadiu que a rápida resposta para combater a covid foi resultado do investimento que se adicou á ciencia. “Demostrouse que con investimento podemos adiantar a solución a calquera outra enfermidade, como o alzheimer”.
Villapol Salgado sinalou algunhas das cousas que se fixeron mal durante a crise, como o peche de centros sanitarios e o parón na atención médica, ou a insistencia na desinfección de superficies cando se demostrou que a transmisión do virus se produce por aire.
A obra foi editada por Xerais, o que supón “un privilexio”, segundo indica o seu director, Fran Alonso, “non só para esta editora, tamén e sobre todo para a ciencia en Galicia e para a lingua galega”. Tal e como explicou o editor, trátase dun libro “a favor da medicina, da ciencia, da razón, da racionalidade, da investigación e, en definitiva, da Liberdade, porque o ser humano é humano grazas á razón e á ciencia, que é o que fai avanzar a humanidade”. Deste xeito, este proxecto “irradia luz e futuro” fronte ao “negacionismo e o escurantismo” e supón “unha obra crucial e central na historia da divulgación científica en Galicia” que se debería distribuír en todas as bibliotecas e centros de saúde.
Miguel Vázquez Freire, director da colección Básicos Ciencia, explicou que este será un libro que “vai crear moitas vocacións científicas”. A colección Básicos Ciencia xurdiu para rachar con varios tópicos que explicou o propio Vázquez Freire. O primeiro deles é a crenza de que o galego non é o idioma idóneo para transmitir a ciencia e o segundo é o que establece unha asimetría entre as ciencias e as letras. Polo tanto, Básicos Ciencia busca incorporar a cultura científica á cultura humanística, tal e como explicou Vázquez Freire.
A autora
Sonia Villapol Salgado (Bretoña, A Pastoriza, Lugo, 1977) é neurocientífica e profesora. Licenciouse en Bioloxía Molecular pola Universidade de Santiago de Compostela e doutorouse en Neurociencias pola Universidade Autónoma de Barcelona. Traballou como investigadora na Universidade Pierre e Marie Curie VI en París e nos Institutos Nacionais de Saúde en Maryland. Foi profesora na Universidade Georgetown en Washington e, na actualidade, é xefa de laboratorio no Centro Médico de Texas, Houston. Publicou máis de setenta artigos científicos e a súa investigación céntrase no estudo da inflamación e da dexeneración do cerebro, na enfermidade de alzhéimer, na microbiota ou nos efectos da Covid.
share